Roemeniëwerkgroep

De Roemeniëwerkgroep onderhoudt namens de Protestantse Gemeente te Dalfsen contacten met de bevolking van Roemenië. Deze contacten dateren al van vóór 1990.
Wij proberen de bevolking te ondersteunen in hun strijd voor een beter bestaan. Dat doen we op twee manieren. Naast de materiële hulp is ook de mentale steun van groot belang gebleken. Ook ons levert het wat op: een enorme inspiratie. Het contact werkt dus twee kanten op. Samen komen we verder! In dit artikel vertellen wij iets over ons werk in Transsylvanië, Roemenië.

Doelstelling van de werkgroep
Het aangaan en onderhouden van kerkelijke contacten met ten minste één zustergemeente van de Hongaars Reformatorische kerk van Roemenië en/of ondersteuning van projecten.
De doelen zijn: ontmoeting, ondersteuning, inspiratie en bemoediging.

Methode om de doelstelling te verwerkelijken:
De belangrijkste activiteiten om deze doelstelling te bereiken zijn:
- Het bezoeken van de gemeenten, logeren bij de gemeenteleden, samen kerkdiensten voorbereiden en bijwonen.
- Overleg met de kerkenraden en gemeenteleden.
- Inzamelen en sorteren van hulpgoederen, die daar brengen en ter plekke distribueren.
- Het meewerken aan onderhoud/renovatie van (meestal kerkelijke) gebouwen of bouwen van nieuwe gebouwen.
- Scholen voorzien van lesmateriaal en het verbetering van sanitair.
- Versterken van medische posten aldaar.
- Bieden van financiële hulp, in schrijnende gevallen ook tijdelijk aan personen of gezinnen.
De financiering is gebaseerd op de jaarlijks te houden financiële actie onder de leden van de Protestantse Gemeente te Dalfsen. Ook geeft de diaconie ons jaarlijks belangrijke financiële ondersteuning, het college van rentmeesters zorgt voor facilitaire ondersteuning. Verder worden spontane giften ontvangen. De reizen naar Roemenië worden door de reizigers zelf betaald.

Vijftien jaar gemeentecontact met Aiton en Tureni !
Als voorheen Hervormde, nu Protestantse Gemeente van Dalfsen hebben wij zo’n vijftien jaar een officieel gemeentecontact met de Protestantse Kerken van Aiton en Tureni onderhouden. Aiton en Tureni zijn twee dorpjes in Transsylvanië, Roemenië. Veel mensen in dit land en met name in de plattelandsgebieden leven in slechte omstandigheden.

Er is in die periode veel gebeurd. Genoemd kunnen worden de bouw van een geheel nieuwe pastorie met kerkzaal en jeugdhonk in Tureni. In Aiton is de pastorie gerenoveerd en is het prachtige kerkje geheel gerestaureerd. De scholen in Aiton en Tureni zijn jaarlijks voorzien van schoolmateriaal. Ook het meubilair is vervangen en in Tureni zijn inpandige toiletten gerealiseerd. Er zijn jaarlijks kledingverkopen georganiseerd en kerkdiensten zijn vaak samen voorbereid en bezocht. Er is tijdens de voorjaarsreis gelogeerd bij gemeenteleden thuis, waardoor wederzijds begrip is ontstaan. Enkele individuele contacten hebben geleid tot ‘privéprojecten’.



In het voorjaar van 2006 is het formele gemeentecontact beëindigd. Enerzijds om een blijvende afhankelijkheid te voorkomen, anderzijds om ook andere dorpen een bepaalde tijd te kunnen steunen. Tijdens de voorjaarsreizen zullen we Aiton en Tureni nog wel een bezoek brengen. Ook zullen de vele, vaak al langlopende persoonlijke contacten voorlopig wel blijven bestaan.

Meer projecten
Naast de genoemde projecten in Aiton en Tureni zijn nog enkele projecten uitgevoerd. Zo is er in de stad Cluj jarenlang een tehuis gesteund waar weeskinderen, nadat ze op 18-jarige leeftijd het weeshuis hebben moeten verlaten, worden opgevangen en begeleid. Ze zijn in het weeshuis niet voorbereid op terugkeer in de samenleving en komen vaak op straat terecht. In het tehuis in Cluj worden deze jongeren in enkele jaren stap voor stap voorbereid op een terugkeer in de samenleving. Zelfs als ze zover zijn dat ze op zichzelf zijn gaan wonen, blijft er contact met het tehuis.

In Berkenyes is met financiële steun vanuit Dalfsen een kerkgebouw gerealiseerd, waarbij veel werk is uitgevoerd door de eigen gemeenteleden daar. Het kerkgebouw is op 16 september 2007 feestelijk in gebruik genomen.
In Berkenyes, maar ook in enkele andere dorpjes zoals Kispetri, Georgheni, Stejeris en Petrisat, is een aantal jaren tijdens de voorjaarsreizen kleding gebracht. Met de opbrengst van de kledingverkopen worden de plaatselijke kerkgemeenschappen ondersteund. In 2008, 2009 en 2010 is kleding gebracht naar Caianu. Door de verkoop van kleding is belangrijke financiële steun verleend aan de bouw van een klein houten kerkje in Ghirisu Roman. Hier hield ds. Pall Zoltan van Caianu tot dan toe huiskamerdiensten. Nu worden de diensten in het kleine kerkje gehouden.



Incidenteel worden in schrijnende gevallen wel eens personen of gezinnen financieel gesteund, altijd wel op basis van een bepaalde vooraf afgesproken periode.

Recente projecten

Projecten in Stana
Al tijdens de afbouw van de gemeentecontacten met Aiton en Tureni is gezocht naar één of twee dorpen voor het aangaan van nieuwe gemeentecontacten. Zo is tijdens de voorjaarsreis van 2006 kennis gemaakt met de bevolking van Stana, een klein dorp in de omgeving van Huedin. Ook een naburig dorpje, Kispetri is bezocht. In Stana zijn eerst enkele kleinschalige projecten uitgevoerd. Zo is er voor gezorgd dat de klokken van de kerk elektrisch geluid kunnen worden en ook is er medische apparatuur aangeschaft. In 2007 kende de voorjaarsreis voor het eerst Stana als plaats van bestemming en werd er bij gastgezinnen overnacht. Onder leiding van ds. Papp Hunor hebben de gemeenteleden in Stana een oud schoolgebouw afgebroken en er is nu op dezelfde plaats een multifunctioneel gebouw verrezen. Dit gebouw is tijdens de voorjaarsreis in april 2015 officieel geopend in aanwezigheid van vele gasten, waaronder de bisschop van Cluj. In het gebouw is een medische post ingericht (incl. defibrillator) en er is een vergader- en eetzaal beschikbaar. Verder is er een ingerichte keuken, een bibliotheek en zijn er toiletten. Op de eerste verdieping zijn gastenkamers waar zo'n 25 gasten kunnen overnachten. Er zijn toiletten en douches. Op de bovenverdieping zijn eenvoudige slaapgelegenheden gecreëerd voor bijvoorbeeld jeugdgroepen. In het gebouw is stromend water en centrale verwarming aangelegd. Het afvalwater wordt gezuiverd door middel van septic tanks. Onderstaand een foto van het gebouw, najaar 2011.



 
De Roemeniëwerkgroep heeft negen jaar financiële steun verleend om de bouw niet te laten vertragen door geldgebrek. Ook is veel materiaal zoals stoelen, tafels, vloerbedekking, matrassen en keukenapparatuur geleverd. Het gebouw heeft ook gezorgd voor werkgelegenheid in de omgeving. Zo zijn er regelmatig vakmensen ingehuurd voor de bouw zelf maar ook voor de aanleg van de watervoorziening en de aanleg van septic tanks. Ook zijn de tegelkachels en de bedden in Roemenië gemaakt. Inmiddels zorgen de vele gasten voor omzet en levendigheid in het verder rustige Stana.

Projecten in Luna de Jos
Er is voortdurend verder gezocht naar mogelijkheden voor nieuwe contacten. In 2011 zijn daartoe tijdens de voorjaarsreis de plaatsen Luna de Jos, Dindesti en Suseni bezocht. In Luna de Jos is met financiële steun uit Dalfsen een klein verenigingsgebouw gerenoveerd. Ook de pastorie heeft een renovatie ondergaan. De badkamer is volledig vernieuwd. Er zijn houten wanden vervangen door stenen muren, waarna de ruimte is betegeld en voorzien van een volledig nieuwe inrichting. In de pastorie zijn verder alle buitenramen en deuren vervangen door nieuwe deuren en ramen met kunststof kozijnen en dubbel glas. Ook zijn vloeren vernieuwd en wanden nieuw afgewerkt. In april 2015 is nog een bedrag beschikbaar gesteld voor de laatste werkzaamheden aan het gebouw, waarmee ook beide projecten in Luna de Jos zijn beëindigd.
Tijdens de duur van de projecten in Stana en Luna de Jos zijn tijdens de voorjaarsreis steeds drie nachten doorgebracht bij gastgezinnen in Stana en ook een nacht bij gastgezinnen in Luna de Jos. Hierdoor hebben al vele gemeenteleden uit Dalfsen kunnen kennismaken met het dagelijks leven in beide dorpen in Roemenië.

Projecten in Grindeni, Mineu en Vechea
Na afronding van de projecten in Stana en Luna de Jos zijn er contacten gelegd met Grindeni (Gerendkeresztúr in het Hongaars) en Mineu (Menyö in het Hongaars. In Grindeni is een nieuw verenigingsgebouw verrezen. Het dak van de pastorie is verhoogd en op de nieuwe verdieping zijn gastenkamers gerealiseerd. In Mineu zijn de ramen in de kerk vernieuwd (zie onderstaande foto's). Ook is er elektrische verwarming aangelegd. De pastorie is voorzien van isolerende kunststof ramen en deuren. Eind 2017 is de kerk voorzien van nieuwe kerkbanken, een lang gekoesterde wens van de gemeenteleden in Mineu. De overwegend arme gemeenteleden hebben zelf ongeveer de helft van de kosten voor het maken van de kerkbanken voor hun rekening genomen. Omdat in de pastorie veel schimmel aanwezig was, is de pastorie in overleg met de presbyters gerenoveerd. Daarbij zijn ook enkele bouwkundige aanpassingen gerealiseerd. In Mineu is ook het dak van de kerk en de vrijstaande houten klokkentoren volledig vernieuwd. Deze projecten zijn gefinancierd vanuit Hongarije.





Na het beëindigen van de projecten in Grindeni is er contact met Vechea (Bodonkút in het Hongaars) ontstaan. Hier is een nieuwe schuur gebouwd waarin een garageruimte en een opslagruimte zijn gerealiseerd. Omdat de predikant mogelijkheden ziet voor de exploitatie van gastenkamers, is op de verdieping van de pastorie ruimte gemaakt om gastenkamers te bouwen. Er is een opening in het dak gemaakt zodat er ruimte is voor de toegangsdeur. We hopen dat de gastenkamers in 2022 opgeleverd kunnen worden.
 


Eind 2021 is er contact ontstaan met de predikante van een gemeente in de buurt van Ludus. Wellicht kunnen we hier ook de nodige financiële steun verlenen. De pastorie vertoont nogal wat gebreken, er is dus werk aan de winkel. De Roemeniëwerkgroep is in overleg over mogelijke samenwerking.

Jeugdreis
De Jeugdraad heeft in de zomer van 2006 een jongerenreis naar Tureni georganiseerd. Twee leden van de Roemeniëwerkgroep hebben tijdens de voorbereiding ondersteuning verleend. Tijdens de reis hebben ze gezorgd voor vervoer en hebben ze de leiding ondersteund. De jongerenreis van 2006 heeft in 2007 een vervolg gekregen.

Gastvrijheid
Een geestelijk contact komt maar langzaam van de grond. We hebben niet alleen een groot verschil in achtergrond en ontwikkeling. Ook het taalprobleem is niet bevorderlijk. De meeste oudere mensen spreken geen Engels of Duits. Het gesprek moet daarom via een ander lopen (meestal de dominee, tegenwoordig steeds vaker via de jeugd). De gastvrijheid van deze eenvoudige mensen is echter overweldigend. Met handen en voeten maken we over en weer veel duidelijk.

Ontmoeting
Ieder voorjaar hebben we met een groep van 12-16 personen, bestaande uit werkgroepleden aangevuld met belangstellende gemeenteleden, onze contactgemeenten bezocht. Vele jaren ging de reis naar Aiton en Tureni, daarna is een aantal jaren Stana bezocht. De afgelopen jaren wordt een nacht gelogeerd Tureni, drie nachten in Grindeni en ook een nacht in Stana. We logeerden steeds bij gastgezinnen, waardoor we meteen contact met de bevolking hadden. In Stana wordt ook overnacht in het nieuwe gebouw. We hebben overlegd met de kerkleiders over de bouwprojecten en andere activiteiten die we financierden, we bezochten de scholen waar we schoolmateriaal brachten en we bezochten ook dorpen in de buurt. We woonden ook altijd kerkdiensten bij. Deze zijn in hun ontroerende eenvoud een belevenis op zich.
Van 23 t/m 28 september 2009 heeft een groep van 21 dorpsbewoners uit Stana een bezoek gebracht aan Dalfsen. De Roemeniëwerkgroep heeft hiervoor een programma opgesteld. Naast bezoeken aan (agrarische) bedrijven werden ook de Noordzee, Amsterdam, de Afsluitdijk, Giethoorn en Staphorst bezocht. Op zondag werd de kerkdienst in de Grote Kerk in Dalfsen bijgewoond, waarbij de bezoekers Ps. 42 vers 1 voor ons zongen (op hele noten) en ds. Papp Hunor een korte meditatie in het Hongaars verzorgde. Op zondagmiddag werd een fietstocht georganiseerd.
Al met al een zeer geslaagd bezoek, mede dankzij de inzet van vele gemeenteleden. Met name de gastgezinnen hebben een groot aandeel gehad in het welslagen van het bezoek. Dit tegenbezoek van de dorpsbewoners van Stana past goed in het streven van de Roemeniëwerkgroep om de doelstelling ‘ontmoeting’ gestalte te geven.

Predikant gaat mee op reis
Er gaat ieder jaar een predikant uit Dalfsen mee met de voorjaarsreis. Het college van kerkrentmeesters zorgt (financieel) voor vervanging. In Roemenië werkt de predikant altijd mee aan de kerkdiensten op zondag. De predikant betaalt evenals de andere reizigers zelf zijn of haar reis.
 
Vrijwilligers
De Roemeniëwerkgroep bestaat uit 9 vrijwilligers. Zij zijn allemaal mee geweest op één of meerdere reizen naar Roemenië. Buiten de zomervakantieperiode wordt maandelijks vergaderd. Ook is er een kleding sorteergroep, bestaande uit 16 vrijwilligers, waarvan enkele werkgroepleden. Kleding en ander materiaal waar behoefte aan is, kan in overleg worden ingeleverd bij Garage Oudleusen, Schoolstraat 9 in Oudleusen, tel  0529 471606.

Giften
Voor het werk van de werkgroep is geld nodig. Dit wordt door middel van giften en donaties bij elkaar gebracht. Eén keer per jaar sturen wij de leden van de Protestantse Gemeente een acceptgiro. Uit de opbrengst, die de afgelopen jaren rond de € 5500 ligt, blijkt dat vele gemeenteleden ons werk steunen. Ook de diaconie draagt royaal bij. Het college van kerkrentmeesters draagt haar steentje bij in de vorm van het kosteloos beschikbaar stellen van vergaderfaciliteiten. Regelmatig komen spontane giften binnen en doen de gemeenteleden enthousiast mee bij inzamelingen van bijvoorbeeld kleding en tuinzaden. Daarnaast organiseert de werkgroep zo nodig speciale acties voor extra inkomsten ten behoeve van een gericht doel. Wilt u het werk van de Roemeniëwerkgroep steunen, giften zijn meer dan  welkom op rekeningnummer 31.28.59.147 van  de Prot. Gem. te Dalfsen, o.v.v. Hulp aan Roemenië. Wilt u één van onze projecten gericht steunen, dan kunt u dit bij uw gift vermelden.

De ontstaansgeschiedenis
De Roemenië-werkgroep is ontstaan vanuit persoonlijke contacten die wijlen Aly Wassens onderhield in Hongarije en Roemenië. Al in 1972 reisde ze met een groep gemeenteleden uit haar toenmalige woonplaats naar Hongarije. Hongaarse christenen verzochten hen toen door te reizen naar de Hongaarse minderheid in Roemenië-Transsylvanië, omdat de situatie daar zeer verslechterde en omdat vooral de protestantse Hongaarse kerk het moeilijk had. Toen Aly in 1979 in Dalfsen ging wonen, probeerde zij gemeenteleden te interesseren voor de hulp aan Roemenië. Na verloop van tijd durfden enkelen, waaronder Riek Zweerts, met haar mee te gaan. Hoewel de diaconie van onze gemeente het reizen naar Roemenië als een privé-zaak bleef zien, ondersteunde zij vanaf 1985 de reizigers door ieder jaar een tegemoetkoming in de kosten te betalen. De werkgroep reizigers en later de werkgroep bracht regelmatig verslag uit aan de diaconie en de ZWO-groep.

Vóór 1990 – de tijd van Ceaucescu – was het verboden voor de Roemenen om onderdak te verlenen aan buitenlanders. De eerste contacten werden gelegd met predikanten, die buitenlandse bezoekers uitnodigden de kerk te bezichtigen. Eén van deze predikanten was Kiss Tibor in Aiton, een dorp “ver van de snelweg”. Na de val van Ceaucescu – in december 1989 – was het mogelijk met meer mensen naar Roemenië te gaan. In 1990 vroeg ds. Kiss Tibor, die uitgenodigd was met zijn vrouw om vier weken in de Hervormde Gemeente van Dalfsen door te brengen, of het mogelijk zou zijn een gemeentecontact aan te gaan. De werkgroep kreeg toestemming van de Centrale Kerkenraad namens de Hervormde Gemeente een gemeentecontact aan te gaan met Aiton en later ook met het dichtbij gelegen dorp Tureni, waarvan de predikant, Kiss Levente met zijn vrouw in 1992 een bezoek bracht aan Dalfsen. Voor deze gemeentecontacten werd uit de werkgroep reizigers de Roemeniëwerkgroep opgericht.

Jaarverslag
Het jaarverslag 2023 vind u hier.